Kluczowym elementem terapii pacjentów po udarze mózgu jest interdyscyplinarność, czyli opracowanie celu i strategii terapii, ukierunkowanej na zadanie, w przyjaznym dla pacjenta środowisku, usamodzielnienie pacjenta prowadząc terapię nakierowaną na wykonanie wydajnego ruchu, mając na uwadze maksymalny potencjał pacjenta oraz co ważne edukacja rodziny i opiekunów.
Działania edukacyjne prowadzone u pacjentów oraz ich rodzin mają na celu przekazanie wiedzy na temat samej choroby, właściwego postępowania profilaktycznego oraz zaznajomienie z możliwościami postępowania fizjoterapeutycznego oraz wsparcia terapii pacjenta w warunkach domowych.
Eedukacja ma na celu:
- wyjaśnienie powstałych deficytów występujących u pacjenta;
- naukę czynności pielęgnacyjnych, aby technika ich wykonania była wsparciem dla prowadzonej terapii;
- organizacja środowiska, w którym żyje pacjent. Stwarzamy przyjazne środowisko, które ma sprzyjać procesowi uczenia się nowych umiejętności (adaptacja mieszkania, wyposażenia w sprzęt rehabilitacyjny).
Należy mieć na uwadze, iż złożony proces terapeutyczny to nie tylko terapia w gabinecie ale również wszystkie inne czynności wykonywane wokół pacjenta przez opiekunów. Nie bez znaczenia jest to, w jaki sposób pacjent ma ułożone kończyny, jak spożywa posiłki, jak przebiega toaleta oraz w jaki sposób wykonywane są transfery. Dlatego ważne jest zbudowanie partnerstwa pomiędzy fizjoterapeutą, pacjentem i jego rodziną/opiekunami.
Zrozumienie przez pacjenta istoty terapii, omówienie z terapeutą celu działań oraz poznanie planu na jego realizację znacząco poprawia efektywność leczenia. W edukacji zdrowotnej jest ważne, aby rodzinie/opiekunom i pacjentowi przekazywać wiedzę na temat tego, w jaki sposób poprzez czynności pielęgnacyjnych można wspierać terapię prowadzoną w gabinecie oraz na czym polegają określone zaburzenia/zachowania obserwowane u pacjenta.
Z praktyki gabinetu...
Podczas współpracy z pacjentem po udarze mózgu dużo czasu poświęcam na rozmowę w celu edukacji pacjenta i jego rodziny/opiekunów w zakresie samego schorzenia oraz codziennego postępowania aby wszystkie czynności wykonywane wokół pacjenta były jak najlepszym wsparciem dla prowadzonego postępowania terapeutycznego. Edukacja jest bardzo ważnym elementem terapii i to ona powinna stanowić początek każdej współpracy.
Materiał powstał na bazie doświadczeń w pracy z pacjentami neurologicznymi oraz co bardzo istotne i o czym będę stale przypominać ze współpracy i rozmów z ich rodzinami i opiekunami. Szczególnie na bazie rozmów, które nierzadko odbywały się w czasie, kiedy pacjent był jeszcze hospitalizowany a rodzina szukała pomocy i odpowiedzi na wiele pytań, aby odpowiednio pokierować całym procesem powrotu do sprawności swojego bliskiego. Szereg tego typu sytuacji pokazuje, jak ważna jest edukacja, szczególnie na początku, kiedy pacjent i jego rodzina muszą odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
mgr Beata Czekała